दिनदर्शिका

मोफत अभ्यास दौरे

प्रत्येक आठवडाअखेरीस संग्रहालयाच्या
अभिरक्षकांकडून संग्रहालयाची माहिती मिळवा

शनिवार
सकाळी ११.३० वा इंग्रजीतून
दुपारी १२.३० वा मराठी/हिंदी भाषेतून
सर्वांसाठी खुले.

ऑनलाईन विज्ञानविषयक सदर | जादूई भरडधान्यं

स्टीम अकादमीच्या सहयोगानं

२०२३ हे वर्ष संयुक्त राष्ट्रांनी श्रीधान्यं अर्थातच भरडधान्यांचं आंतरराष्ट्रीय वर्ष म्हणून घोषित केलं! एकेकाळी भारतवर्षात रोजच्या आहारातील मुख्य अन्नघटक म्हणून सेवन केल्या जाणाऱ्या भरडधान्यांना, पुन्हा एकदा जगभरातून प्रचंड लोकप्रियता मिळताना दिसतेय. त्यांच्या आरोग्यवर्धक गुणांव्यतिरिक्त, अतिशयोक्त तापमानात घेता येणारी भरडधान्यं म्हणजे अत्यंत लवचिक पिक. शिवाय गहू-तांदळाशिवाय कमी पाण्याचा वापर करुन ही पिकं घेता येत असल्यानं, हवामानबदलाच्या काळात शेतकऱ्यांसाठीही भरडधान्यं आदर्श पीकं ठरतात. नाचणी, ज्वारी, बाजरी यासारख्या भरडधान्यांचा समावेश हजारो वर्षांपासून भारतीय पाकशास्त्रात केल्याचं दिसतं. ह्या गुणकारी पिकासंदर्भातील ऐतिहासिक बाबी, आणि त्याचे फायदे जाणण्यासाठी, ह्या विज्ञानविषयक सदरात जरुर सहभागी व्हा!

इंग्रजी: गुरुवार, २५ मे, २०२३
हिंदी: मंगळवार, ३० मे, २०२३तील.

वेळ:सकाळी ११ - दुपारी १२
वय: इयत्ता ५वी - ७वी | शुल्क: मोफत
सत्र झुमवरुन आयोजित केलं जाईल. मर्यादित नोंदणीक्षमता.
नोंदणीसाठी
इथे क्लिक करा


शुक्रवार, २८ ऑक्टोबर २०२२             सकाळी ११ - दुपारी १२

ऑनलाईन सदर | सरपटणारे जीव

स्टीम अकादमीच्या सहयोगाने

तुम्हांला माहित आहे का की १ किलो शेलॅक/लाख अर्थात कीटक-व्युत्पन्न राळ तयार करण्यासाठी साधारण ५०,००० ते ३,००,००० किटकांचं साहाय्य अपेक्षित असतं? लाखेचा वापर चकचकीत कागद, मेणाचे रंगीत खडू, दागिने, बांगड्या, सौंदर्यप्रसाधने, फर्निचर आणि सजावटीच्या वस्तू तयार करण्यासाठी केला जातो. कीटक हे आपल्या पर्यावरणातील एक आवश्यक घटक आहेत. तर जरुर सहभागी व्हा येत्या विज्ञानविषयक सदरात, ज्यात आपण लाखेच्या किटकासोबतच मधमाश्या आणि रेशमी किड्यासारख्या उपयुक्त किड्यांविषयीची अधिक माहिती घेणार आहोत.

सदर सत्राची संकल्पना स्टीम अकादमीचे संस्थापक डॉ. ए.पी. जयरामन यांची आहे, आणि हे सदर अभिषेक आरेकर प्रस्तुत करतील.

वयोगट: इयत्ता ६वी - ८वी
भाषा: हिंदी
शुल्क: मोफत
सदर ऑनलाईन आयोजित केलं जाईल. नोंदणीक्षमता मर्यादित.
नोंदणीसाठी
इथे क्लिक करा


गुरुवार, १८ ऑगस्ट २०२२             सकाळी ११ - दुपारी १२

कपास: सूतापासून ताग्यापर्यंत

स्टिम अकादमीच्या सहयोगाने

भारताच्या स्वातंत्र्य लढ्यात आणि मुंबई शहराच्या उभारणीत कापसाने महत्त्वाची भूमिका वठवली. १९व्या शतकाच्या उत्तरार्धात, उत्कृष्ट दर्जाच्या कापसाच्या नमुन्यांसाठी संग्रहालयाला अनेक आंतरराष्ट्रीय तसंच देशांतर्गत प्रदर्शनांमध्ये विविध पदकांनी सन्मानीतही केलं गेलं. पण तुम्हांला माहित आहे का की बोंडाला आलेल्या कापसापासून सूतकताई कशी केली जाते? एकेकाळी मुंबईच्या सामाजिक-आर्थिक इतिहासाचा कणा असलेल्या ह्या कापसाबद्दल आणि त्यापासून विणल्या जाणाऱ्या ताग्याबद्दल अधिक जाणून घेण्यासाठी सहभागी व्हा

स्टिम अकादमीचे संस्थापक, डॉ. ए. पी. जयरामन, यांनी हे सदर संकल्पित केलं असून अभिषेक आरेकर हे सदर प्रस्तुत करतील.

वयोगट: इयत्ता ६वी- ८वी
भाषा: मराठी
शुल्क: मोफत
सदर ऑनलाईन आयोजित केलं जाईल. नोंदणीक्षमता मर्यादित.
नोंदणीसाठी
इथे क्लिक करा


१२ जुन २०२२             सकाळी ११ - दुपारी १

वाळवंटं, समुद्रकिनारे आणि बरंच काही

गार्गी सहस्त्रबुद्धेंसोबत

सुट्टी सगळ्यांनाच आवडते, आणि सगळ्यांना फिरायला जायलाही खूप आवडतं. गार्गी सहस्त्रबुद्धे यांच्यासोबत, आणि त्यांच्या पुस्तकांसोबत, आम्ही तुम्हांला घेऊन जाणार आहोत थेट गोवा आणि राजस्थानला. नक्की या, आपण ह्या पर्यटनस्थळांविषयी बोलू, सुंदर चित्रं पाहू, आणि सगळ्यात महत्वाचं, सुट्टी आणि आपलं फिरणं अधिक रंजक कसं करता येईल याविषयी बोलू!

भाषा: मराठी
स्थळ: शैक्षणिक केंद्र, डॉ भाऊ दाजी लाड संग्रहालय, भायखळा
वयोगट: ४ - १० | मुलांसोबत पालकही ह्या सदरात सहभागी होऊ शकतात.
सर्वांसाठी खुलं | संग्रहालय प्रवेश शुल्क अनिवार्य
अधिक माहितीसाठी:
education@bdlmuseum.org


०१ मे, २०२२             दुपारी १२ - १

महाराष्ट्रातील कलापरंपरा | विशेष माहिती दौरा

संग्रहालयातील निवडक संग्रहाच्या माध्यमातून महाराष्ट्रातील पारंपरिक कला आणि कारागीरी, तसंच राज्यातील कलाकुसरीच्या विविध केंद्रांचा मागोवा घ्या! हा दौरा संग्रहालयातील अभिरक्षकीय समितीचे सदस्य प्रस्तुत करतील.

सकाळी ११ ते दुपारी १२ - इंग्रजीतून
दुपारी १२ - १ - मराठीतून

‘गोष्टरंग’ हा क्वेस्ट चा अभिनव उपक्रम आहे, ज्यात नाटक या माध्यमाचा वापर वाचन- लेखनाच्या समृद्धी साठी केला जातो. प्रशिक्षितनाट्यकर्मी बालसाहित्याचे सादरीकरण करतात आणि त्या गोष्टींवर आधारित मुलांसोबत वाचन-लेखनाचे उपक्रम घेतात.

शुल्क: संग्रहालय प्रवेश शुल्क अनिवार्य.
प्रौढांसाठी आणि आपल्या मित्रपरिवारांसाठी खुला. आगाऊ नोंदणी अनावश्यक.
नोंद: आपल्याला सदर शैक्षणिक दौऱ्यांचं सामुहिक आयोजन करायचं असल्यास, education@bdlmuseum.org वर संपर्क साधावा.


२३ एप्रिल २०२२             सकाळी ११ - दुपारी १२

कथाकथनाचं ऑनलाईन सदर

गोष्टरंगच्या सहयोगाने
सादरकर्ता: राम सईदपुरे

ही गोष्ट आहे एका गरीब बिचा-या लांडग्याची. जो काही क्रूर वा दुष्ट नव्हता, अगदी साधाच होता बिचारा. एकदा सहज म्हणून एका कोकराशी तो बोलायला गेला. पण त्याचे टोकदार सुळे पाहून कोकरू घाबरलं आणि पळत सुटलं. पुढं काय झालं, कोकरु आणि लांडगा मित्र झाले की लांडग्याच्या रांगड्या रुपावरुन त्याच्याविषयी एक मत बनवलं गेलं? कथाकथनाच्या ह्या सदरात सहभागी व्हा ज्यात आपण सगळेजण राम सईदपुरेसोबत वाचणार आहोत ‘लांडग्याला दुष्ट का म्हणतात’ हे धम्माल गोष्टीचं पुस्तक!

‘गोष्टरंग’ हा क्वेस्ट चा अभिनव उपक्रम आहे, ज्यात नाटक या माध्यमाचा वापर वाचन- लेखनाच्या समृद्धी साठी केला जातो. प्रशिक्षितनाट्यकर्मी बालसाहित्याचे सादरीकरण करतात आणि त्या गोष्टींवर आधारित मुलांसोबत वाचन-लेखनाचे उपक्रम घेतात.

वयोगट: ६ - १४
भाषा: मराठी
मोफत आणि सर्वांसाठी खुले.
सदर झुमवर आयोजित करण्यात येत आहे. मर्यादित नोंदणीव्यवस्था.
नोंदणीसाठी
इथे क्लिक करा.


एप्रिल १८, २०२२            ०४.३० वा.

जागतिक वारसादिनानिमित्त ठळक कलासंपादनांचा माहिती दौरा

जागतिक वारसादिनानिमित्त आयोजित करण्यात आलेल्या संग्रहालयातील महत्वाच्या कलावस्तुंचा आणि सध्या सुरु असलेल्या विशेष कलाप्रदर्शनांचा आढावा घेणाऱ्या माहिती दौऱ्यात सहभागी व्हा!

सदर दौऱ्याच्या प्रारंभीस संग्रहालयाची येथील संग्रहाच्या सोबतीनं ओळख करुन देण्यात येईल. ह्याच्या जोडीनं 'नव्यानं गवसलेला भूभाग: भारतीय निसर्गचित्रं - साम्राज्यापासून स्वातंत्र्यापर्यंत' आणि 'भारतातील पक्षी: कंपनी चित्रं, इ. स. १८००-१८३५' ह्या संग्रहालयात सध्या सुरु असलेल्या प्रदर्शनांशीही परिचय करुन दिला जाईल.

दोन्ही प्रदर्शनं डिएजीच्या सहयोगाने आयोजित केली असून ती डॉ. जाईल्स टिलोत्सन यांनी संकल्पित केली आहेत. ह्या प्रदर्शनांचा आम्ही आयोजित केलेला हा अखेरचा अभ्यासदौरा असेल.

सदर दौऱ्याचं आयोजन मराठी, हिंदी आणि इंग्रजी भाषांतून एकाच वेळी केलं जाईल. आपला भाषिक प्राधान्यक्रम संग्रहालयात प्रवेश केल्यानंतर कळवाल.
मोफत आणि सर्वांसाठी खुला.
संग्रहालय प्रवेशशुल्क अनिवार्य.
आगाऊ नोंदणीची आवश्यकता नाही.


मंगळवारची व्याखानं

नामवंत विद्वानांची व्याख्यानं ऐकण्यासाठी संग्रहालयाच्या यु ट्युब चॅनलला भेट द्या!
इथे क्लिक करा

मंगळवारचा खजिना शोधा

संग्रहालयातील स्थायी संग्रहावरुन प्रेरित कोडी सोडवा!
इथे क्लिक करा

शुक्रवारची पुर्नभेट

आम्ही भूतकाळात आयोजित केलेल्या प्रदर्शनांविषयी जाणून घ्या आणि समजून घ्या त्यांची आजच्या काळातली समर्पकता.
इथे क्लिक करा

रविवारची रेखांकनं

१९व्या शतकाच्या उत्तरार्धातील आणि २० व्या शतकाच्या प्रारंभीच्या काळातील कल्पक कलावस्तुंचा ठेवा संग्रहालयात पहायलामिळतो. तुम्हांला संग्रहालयात जी संयोजनं दिसतात त्यावरुन प्रेरित तुमच्या कलावस्तुंची आरेखनं बनवा!
इथे क्लिक करा


स्पाॅटिफायवरिल गाण्यांची प्लेलिस्ट

डाॅ भाऊ दाजी लाड संग्रहालय आता स्पाॅटिफायवर! ट्युन करा आमची नव्यानं रचलेली प्लेलिस्ट!


रागमाला

डाॅ भाऊ दाजी लाड संग्रहालयातील रागमाला लघुचित्रांवर आधारित प्लेलिस्टला भेट देण्यासाठी ट्युन करा. संग्रहालयाच्या स्थायीसंग्रहातील रागमाला चित्रे जयपूरच्या लघुचित्र परंपरेतून साकारल्याचं दिसतं. रागमाला अर्थात रागांची माळ/हार. ह्यावरुन प्रेरित लघुचित्रेरागाचं व्यक्तिचित्र साकारतात. भारतीय शास्त्रीस संगीतात ह्या रागांची विविध ऋतू, वेळ आणि भावांशी संलग्न बांधणी असते. ऐकणाऱ्याच्या मनात विशिष्ट भाव जागृत करण्याच्या हेतूने त्यांची रचना केलेली असते. गायक आणि वादकांच्या प्रयोगशीलअभ्यासासाठी हे राग पुरेसा अवकाश देतात. ह्या प्लेलिस्टमध्ये भारतातील ख्यातनाम कलावंतांनी भारतीय शास्त्रीय संगीताच्या प्रांतातपेश केलेल्या रचना समाविष्ट करण्यात आल्या आहेत. ह्या प्लेलिस्टची सुरुवात प्रात:काळात गायल्या जाणाऱ्या रागांच्या रचनांपासूनहोऊन सांजवेळ प्रफुल्लित करणाऱ्या रचनांसोबत त्याची गोडी वाढत जाते.

इथे क्लिक करा